Teẓriḍ a tamɣart, alaḥsab n wayen akka tt-waliɣ, imussuyen-agi, ttnadin ad d-kksen tamurt taqbaylit si lezzayer, ur ttnadin ara ad ssuffɣen lezzayer si tmurt taqbaylit! Dagi yakk i tuḍen icc-is!
Irnaten Murad
Lḥal igerrez di berra ; itran mazal-iten fesren deg igenni, ttraǧun ass ad yali. Ussan n uzemmur weɛren akken i lhan, leɛtab d usemmiḍ ddukkulen ɣas akken yettili yiṭij.
Bu cclaɣem akked Mm uqerdun heggan iman-nsen, kren di tafrara ɣer uzemmur, am nitni am wat taddart. Seg uxxam ffɣen, tikli ddac ddac, tikli n wemɣar, ccɣel n ilemẓi!
Deg ubrid mi teddun ɣer wayla-nnsen ttmeslayen ɣef wayen akka d-yellan d amaynut di tmurt-nnsen, imi abrid d amecwar, amdan ilaq ad yessedhu allaɣ-is.
Ttenṭeq tenna Mm uqerdun i Bu cclaɣem:
– Ay amɣar, teẓriḍ belli yennulfa-d umussu amaynut?!
– Daɣen!
– Ih, bɣan ad aɣ-d-awin lḥuriya!
– Ma am tinna d-tewwi lezzayer, fkiɣ-tt i wubdir!
– Awwah, tagi d lḥuriya n tidet mačči am tinna n lezzayer!
– Ayen ara d-snulfun amussu amaynut imi yella ya kan yiwen?!
– Amezwaru qqaren virṭikal, wis sin-agi uriẓunṭal?!
– D acu-t akka ccɣel-agi n virṭikal/uriẓunṭal?!
– Yiwen meḥsub yettḍebbir kan deg-s yiwen, wayeḍ ad ḍebbren deg-s yakk!
– Acḥal yid-sen ɛni wigi?
– 125 i d-nnan!
– Ay huh, ddeqs yid-sen ihi wigi, at-a-n yeɛmer wegraw!
– Teẓriḍ ay amɣar, lḥuriya d acu yakk d-tessutur!
– Ih a tamɣart, ihi. Iḥeqqa acḥal akkenni n tzemrin yurwen aseggas-agi?
– Yurew uzemmur yellan deg uḥriq ufella, ma yella d winna n wadda acemma kan!
– Wissen lɣella aseggas-agi amek-itt?!
– Ayen ara nečč, ad aɣ-t-id-tefkk!
– Ihi wigi di 125 yid-sen?!
– Akka i d-qqaren!
– I wiyaḍ-nni acḥal yid-sen?
– Ur ẓriɣ ara, cukkeɣ yiwen ur yeẓri acḥal, lḥaṣul mi ara d-ssiwlen ɣer tikli ttassen-d aṭas, d ilulufen, maɛna mi ara yawin yiwen ɣer lḥebs drus kan i d-iteffɣen, yerna ur ttɛeṭṭilen ara ula d wigi ad nnejmaɛen!
– Yak ɣef lḥuriya i ttnaɣen di sin?!
– Akka i d-nnan!
– Yelha a tamɣart, yelha, awi-d ukan! Ahat ula d ahil-nsen kifkif?
– D acu-t wahil-agi ay amɣar !
– D leprugram a tamɣart, d leprugram!
– Ini-d akkenni!
– Ih, cukkeɣ kif kif, akka ttwaliɣ d yiwen nsen! Ala deg uḍebber ideg mxallafen!
– Tewwiḍ-d ifelfel yak, ur t-tettuḍ ara?!
– Wwiɣ-t-id ay amɣar, ur tqelliq ara ɣef ifelfel-inek!
– Teẓriḍ a tamɣart, ḥemmleɣ azemmur ala ɣef wučči di lexla! Timest, iberččečča neɣ “igersalen” akken sen-teqqarem kenwi, aglilez di lqaɛa… d lḥuriya s tidet!
– Aha kan, d aɛebbuḍ-ik ara k-yenɣen!
– Ihi, tura wigi akka ansi d-nnulfan ?!
– Llan zik deg umussu 1, qedcen deg-s aṭas n iseggasen, mbaɛd walan ayen walan, dɣa kkren xelqen-d wayeḍ !
– Llah ibarek a tamɣart, llah ibarek! Awi-d ukan ad aɣ-d-awin lḥuriya, maɛna mačči am tinna n lezzayer!
– Awwah, tinna n lezzayer d isem kan, wammag di tidet ulac !
– Yak imussuyen-agi asmi ara d-awin lḥuriya, d taqbaylit ara rren d lluɣa ufisyal ?!
– Ihi, akka i d-nnan!
– Igerrez a tamɣart, igerrez, awi-d ukan !
– I taɛrabt ad tt-kksen neɣ ala?
– Cukkeɣ ad tt-kksen, imi mačči d tutlayt-nneɣ!
– I ddin, ad ǧǧen kan wagi, neɣ ad d-awi-n wayeḍ?
– Ah! Tamsalt-agi ay amɣar, ḥeqq cclaɣem-ik ma ɛelmeɣ! Sliɣ yiwet n tikkelt akkenni i yiwen seg imḍebbren n umussu 1, yettmeslay ɣef “lislam Kabil!”.
– D acu-t akka ccɣel-agi ?
– Ur ẓriɣ ara, akka kan i as-slan imeẓẓuɣen-iw!
– I umussu 2 d acu d-yenna di temsalt-agi?
– Ur ẓriɣ ara, at-a-n mazal ur d-mmeslayen ara, xebbren-d kan belli xelqen-d amussu amaynut! Maɛna cukkeɣ kifkif-iten, ttwalin belli nettalas di ddin-agi, qqaren d ddin n Ccix Muḥend Ulḥusin!
– Ccix Muḥend Ulḥusin d ineslem neɣ ala?!
– Ih!
– Ihi ddin ara yilin di tmurt-nneɣ, asmi ara ɣ-d-awin lḥuriya imussuyen-agi d ddin n lislam!
– Cukkeɣ akka, ih!
– Ihi lḥuriya-yagi am tinna n lezzayer?!
– Awwah, ur cukkeɣ ara ay amɣar, qqaren lḥuriya-yagi temxallaf, d lḥuriya n tidet!
– Awwah a tamɣart, cukkeɣ lḥuriya-yagi ara d-awin ulac di liḥala-s! ad d-ẓerben tamurt taqbaylit, maɛna tikli am lezzayer ara teddu; ad kksen taɛrabt, ad rren taqbaylit; di llakul n lezzayer sɣarayen benbadis, ma d llakul n teqbaylit ad sseɣren Ccix Muḥend Ulḥusin, nekk a tamɣart ur walaɣ ara acu akka imxallafen!
– Aha ay amɣar, ass-nni ad nwali amek, tura ilaq kan ad neddu yid-sen, ilmeẓyen-agi d-yettnekkaren mačči am nekkni, wigi ssnen, ɣran, fehmen, ssnen azal n lḥuriya!
– Ih a tamɣart, ih!
– Azemmur n tǧaret-nneɣ waqila yurew, sliɣ-as akka i thedder umayna!
– Azemmur d lɣella mačči d lmizan a tamɣart! Am imussuyen-agi!
– Tebdiḍ lehduṛ s lemɛun daɣen! Rnu-d, lemleḥ akked sker ttemcabin, maɛna d lbenna i ten-yessemxallafen!
– Teẓriḍ a tamɣart, alaḥsab n wayen akka tt-waliɣ, imussuyen-agi, ttnadin ad d-kksen tamurt taqbaylit si lezzayer, ur ttnadin ara ad ssuffɣen lezzayer si tmurt taqbaylit! Dagi yakk i tuḍen icc-is!
– At-a-n newweḍ-d ɣer wayla-nneɣ! Aha, ilaq ad d-nessu i tzemmurt-nni tameqrant.
– Ilaq ad necɛel timest uqbel!
…
Irnaten Murad