• Qui sommes-nous ?- L’esprit isallan
  • confidentialité
isallen.info
  • Taqbaylit
  • contributions
  • Interviews
  • Documents
  • Patrimoine
  • Magazine
  • Sciences
  • Chroniques
    • awal
No Result
View All Result
  • Taqbaylit
  • contributions
  • Interviews
  • Documents
  • Patrimoine
  • Magazine
  • Sciences
  • Chroniques
    • awal
No Result
View All Result
isallen.info
No Result
View All Result
ADVERTISEMENT
Home Patrimoine

Yemma-s n dunnit

Samia Y by Samia Y
août 21, 2019
in Patrimoine
0
20
SHARES
75
VIEWS
Share on FacebookShare on Twitter

Zik zik nni, asmi thedder dunnit, yemma-s n dunnit d warraw-is llan ttidiren seddaw tmurt. D taweṭṭuft i ten-id-yessulin ɣer nnig tmurt. D taweṭṭuft i sen-yesseknen tafat, i sen-yesseknen aman…

D tawṭṭuft nni i s-yesseknen i yemma-s nni n dunnit amek ara teẓẓu, amek ara tekrez, amek ara tesserwet, amek ara tenɣed irden… U nettat, yemma-s nni n dunnit, di tama-ines, kra n wayen d-telmed ɣer tweṭṭuft nni tesselmad-it i warraw-is.

Deg wesru* nni, win yebɣan ad d-yawi idɣaɣen, ad yali s adrar, ad ten-yegrew d tirect, ad yali fell-as, ad as-yini : « Awi-yi s axxam ! » – dɣa tirect nni n yedɣaɣen ad t-id-tawi alama d axxam. Isɣaren kifkif. Win yeḥwaǧen isɣaren, ad i ṣubb ɣer lexla, a ten-id yegrew d tazdemt, ad yeqqim ɣef tezdemt nni, ad as-yini : « Awi-yi s axxam ! » – dɣa ad t-id-tawi alama d axxam. Terna akkenni almi d asmi tuɣal tyemmat nni n dunnit d tamɣart.

Asmi tuɣal d tamɣart, tufa-d iman-is tessen kulci. Tuɣal ula d taweṭṭuft nni s-yesselmden kulci, tuɣal tettu-tt. Teqar-asen i warraw-is : « D nekkini i d-yesnulfan akw ayen illan di dunnit agi. » Arraw nni ines, nutni, gumman ad tt-amnen. Degmi akken gumman ad tt-amnen, dɣa tamɣart nni terfa, terfa, dɣa tuɣal d stut. Dɣa d nettat akw i d stut tamezwarut i d-yennulfan ɣer dunnit agi. Ihi nniɣ-awen, degmi tuɣal temɣart nni d stut, teggul deg warraw nni ines, teggul ar ten-tebḍu am ibawen ɣef lluh, wa ur iteddu d wa.

Amek ara texdem ?

Teqqim almi d imensi n Yennayer, ass nni ttiḥwiǧin medden aṭas isɣaren. Ass nni ihi, uqbel ad d-kkrent tlawin akken ad ṣubbent ar lexla ad ad-awint isɣaren, tamɣart nni tekker-d tafrara, tehna ɣer wehriq, tegrew-d isɣaren nni akw yeqquṛen tezḍa-ten d tazdemt, tcudd-itt, tuli fell-as, teqqim, tenna-yas : « Awi-yi s axxam ! » Dɣa tazdemt nni teṭṭef abrid. Ddant amecwar, dɣa tamɣart nni tenna-tt-id. Dɣa tazdemt nni tbedd. Tbedd tenna-yas : « Tdewer ddunit ! »
Tamghart nni tenna-yas : « Ddu ah ! »
Tazdemt nni tenna-yas : « Atan ihi ! »
Tamɣart nni teqqar-as : « Nniɣ-am ddu ! »

Tazdemt nni teggugem. Tegguma ad as-d-terr awal. Tamɣart nni tewwet, tewwet… ulac. Tazdemt nni teqquṛ dinna. Tamɣart nni tṣubb-d ɣef tezdemt nni, terfed-itt ɣef uzagur-is, dɣa tezhel s axxam. Akken tewweḍ gher taddart, muqren-tt-id lɣaci, nnan-as : « Ayen akka, a tamɣart, ayen akka d kemmini i d-iɛebban isɣaren ? » Tamghart nni tenna-yasen : « Deg wass-a d assawen, d kenwi ara yettɛebbin kulci. »

Dɣa deg wass-nni, d imdanen ur ufin iman-nnsen. Rfan ɣef temɣart nni, qqaren-as : « D kemmini, deg wasmi tt-id-tenniḍ, tdewwer dunnit ! »

Ceci est une traduction de l’un des textes de Frobenius « la mère du monde ». J’ai changé lɛid tameqrant par Yennayer, car cette histoire existait belle et bien avant l’islam. C’est surement les religieux qui l’ont transformée pour l’adapter à la tradition musulmane.

Ameziane Kezzar 

Voir aussi : DU MYTHES DE LA CRÉATION ET DE LA REPRÉSENTATION DU MONDE SELON LES KABYLES

 

Tags: croyancesKabyliemythologie
Previous Post

L'APPEL DE LA PATRIE

Next Post

Tasnafsit : Tazmert n uxemmem ufrar

Samia Y

Samia Y

Related Posts

A la une

Apulée : Psyché et Amour

septembre 2, 2019
Patrimoine

Hidden Erotic Games in Kabylia.

août 21, 2019
Patrimoine

LA DANCE KABYLE EST UNE ESTAMPILLE IDENTITAIRE.

août 21, 2019
Next Post

Tasnafsit : Tazmert n uxemmem ufrar

Suivez-nous

  • 5k Fans
  • Trending
  • Comments
  • Latest
femme imam

Une kabyle … première imam de France …

septembre 10, 2019
Ferhat Mehenni

Ferhat Mehenni « La Kabylie a intérêt à quitter le navire Algérie »

septembre 18, 2019

« ZERO kabyle », la main des services Algériens

septembre 6, 2019

Tamacahut n Udrar Aberkan

décembre 30, 2019

Chronique: Une police Kabyle….why not !?

0

Nostalgie : La maison Kabyle

0

La place centrale de la femme Kabyle

0

Chronique : Tout ce qui est Kabyle est suspect -1

0

L’islam de nos aïeux, de nos parents !

septembre 19, 2020

TAMACAHUT-IW LWAD LWAD

septembre 16, 2020

Kamel Bouamara L’auteur du 1er dictionnaire de langue amazighe

septembre 16, 2020

Une rentrée scolaire dans « les temps … »

septembre 16, 2020

Derniers articles

L’islam de nos aïeux, de nos parents !

septembre 19, 2020

TAMACAHUT-IW LWAD LWAD

septembre 16, 2020

Kamel Bouamara L’auteur du 1er dictionnaire de langue amazighe

septembre 16, 2020

Une rentrée scolaire dans « les temps … »

septembre 16, 2020
isallen.info

Le magazine de la Kabylie L’Esprit ISALLAN se résume en : la liberté d’expression et de ton, aucune censure, la défense des intérêts des Kabyles et de la Kabylie

Follow Us

Catégories

  • A la une
  • Actualités
  • awal
  • Caricature
  • Chroniques
  • contributions
  • Culture
  • Documents
  • Interviews
  • Magazine
  • Patrimoine
  • Sciences
  • Taqbaylit

Articles récents

L’islam de nos aïeux, de nos parents !

septembre 19, 2020

TAMACAHUT-IW LWAD LWAD

septembre 16, 2020
  • Qui sommes-nous ?- L’esprit isallan
  • confidentialité

© 2019 Asalas

No Result
View All Result
  • Taqbaylit
  • contributions
  • Interviews
  • Documents
  • Patrimoine
  • Magazine
  • Sciences
  • Chroniques
    • awal

© 2019 Asalas

Ce site web utilise des cookies. En poursuivant votre navigation, vous acceptez l'utilisation des cookies.